پیاده سازی یک پروژه گیمیفیکیشن

یک فوتبالیست را در نظر بگیرید که قرار است در مسابقه شرکت کند. بعد از کسب نتیجه طبعا همه بازیکنان دوست دارند در جایگاهی باشند که از آنها تقدیر شود. همین ماجرا باعث می‌شود انگیزه بازیکنان برای رسیدن به این جایگاه بیشتر شود و در نتیجه تلاش خود را برای بدست آوردن آن دو چندان می‌کنند.

گیمیفیکیشن چیست؟

گیمیفیکیشن (Gamification) به معنای استفاده از مکانیسم بازی در بخش‌های مختلف زندگی و کسب وکار است که با استفاده از آن می‌توان انگیزه مخاطبان را افزایش داد. گیمیفیکیشن با کمک گرفتن از علوم مختلف و با هدف جذاب‌تر کردن فرآیندها و شبیه‌سازی آنها به بازی در شاخه‌های مختلف مانند علوم انسانی، آموزش، روانشناسی و کسب و کارها پیاده سازی می‌شود.

شما به راحتی می‌توانید با استفاده از گیمیفیکیشن یا همان طراحی بازی‌گونه در زمینه‌های مختلف، نرخ فروش و مشارکت مخاطبان خود را افزایش دهید. به همین دلیل امروزه مدیران و بازاریابان علاقه زیادی به این مبحث تخصصی دارند و به راحتی با استفاده از آن، مخاطبان خود را وسوسه و جذب محصول و خدمات خود می‌کنند.

دریافت پاداش سبب آزاد شدن دوپامین در مغز انسان می‌شود که به همراه اندورفین، مسئول ایجاد حس لذت در بدن ما هستند. هنگامی که در بازی‌ها نتایج مثبتی کسب می‌کنیم، این دو ماده‌ی شیمیایی ترشح می‌شوند و احساس لذتبخشی را در ما ایجاد می‌کنند.

بسیاری بازی و گیمیفیکیشن را یکسان می‌دانند درصورتیکه بازی تنها یکی از راهکارهای گیمیفیکیشن است. از تکنیک‌های رایج در فرایندهای گیمیفیکیشن می‌توان به ایجاد حس رقابت، بازی و سرگرمی، القای حس موفقیت و در نهایت حس خدمت‌رسانی و مفید بودن اشاره کرد.

یکی از چالش برانگیزترین ترندهای حال حاضر دنیا خصوصا در زمینه بازاریابی، گیمیفیکیشن است. بطور مثال گیمیفیکیشن به افراد اجازه می‌دهد با افزایش تلاش‌شان در سایت یا طرح موردنظر شما هدیه، تخفیف و امتیاز بگیرند و طی این فرایند دوطرفه مخاطب و شما وارد بازی برد برد خواهید شد.

از موفق‌ترین نمونه‌های ترکیب بازی و کسب و کار در یک پلتفرم آنلاین می‌توان به بازی‌های فیسبوک اشاره کرد. فیسبوک با ارائه بازی‌های جذاب و ترغیب کاربران به دعوت دوستانشان برای مشارکت در بازی‌ها، تعداد کاربرانش را بصورت فزاینده بالا برد.

کاربرد گیمیفیکیشن در شبکه‌های اجتماعی

از کاربردهای رایج گیمیفیکیشن در طراحی شبکه‌های اجتماعی می‌توان به نمایش بیشتر عکس‌های پرمخاطب و با تعداد لایک بالا اشاره کرد که کاربران را به تولید محتوای جذاب و فعالیت بیشتر تشویق می‌کند. کاربران در درجه اول از شبکه‌های اجتماعی برای ارتباط با دوستان خود استفاده می‌کنند، بنابراین برای برقراری ارتباط کاربران با برند و صفحاتتان در شبکه‌های اجتماعی، نیازمند ایده ای خلاقانه در قالب گیمیفیکیشن هستید.

نمونه‌های گیمیفیکیشن موفق

1. مسابقه اینستاگرامی برند هنکن به نام Heineken us open: هنکن مسابقه ای روی صفحه‌های اینستاگرامی مورد نظر خود قرار داد که در آن کاربران چیزی حدود ۲۰۰ قطعه عکس را در کنار هم در آن صفحه قرار دادند. این عکس‌ها به صورت پازلی تماشاچیان یک مسابقه تنیس را نشان می‌داد. کاربران می‌بایست با استفاده از سرنخ هایی که زیر عکس‌ها وجود داشت عکس نهایی را پیدا و نظرخود را ارسال می‌کردند و درنهایت برندگان بلیط‌های بازی‌های مهم فوتبال را می‌بردند. با استفاده از این بازی صفحه مورد نظر ۲۰درصد افزایش فالوور داشت و صاحب برند به هدف خود رسید.
2. بازی چشم جاسوس: شرکت M&M محصول جدیدی به نام بیسکوییت نمکی M&M را وارد بازار نمود. تیم بازاریابی این محصول، با انتشار عکسی در صفحه فیس بوک این برند، مخاطبانش را به بازی جالبی دعوت نمود که سر و صدای بسیاری در میان کاربران به راه انداخت . آنها از کاربران خود خواستند که در عکس مربوطه در میان آب نبات‌های M&M بیسکوییت کوچک نمکی را پیدا کنند. در واقع با مشارکت و دعوت مخاطبان از دوستان خود برای شرکت در این بازی، محصول جدید به خوبی بازاریابی شد.
3. مثال بارز دیگر از گیمیفیکیشن برنامه‌ی پرواز ایرلاینهای بزرگ آمریکایی بود. این برنامه‌های وفاداری به مشتریان در قبال مسافتی که با این خطوط هوایی پرواز می‌کردند امتیازهایی می‌داد که مشتری می‌توانست در پرواز‌های بعدی آن‌ها را به بلیت تبدیل کند.
4. مثال بعدی بازی پین اسکاد است. متاسفانه کودکان به خاطر ناتوانی ناشی از بیماری، تمایلی به همکاری در مورد میزان دردشان نداشتند، به همین خاطر یک کمپانی در تورنتوی کانادا با طراحی یک بازی همراه با جوایز و ماموریت‌های هیجان انگیز به کودکان انگیزه همکاری با پزشکان را داد که هم به پزشکان برای دریافت اطلاعات و درمان کودکان کمک کرد و هم کودکان با انگیزه و هیجان بیشتری برای درمان بیماریشان مبارزه کردند.

نکات مهم برای استفاده از گیمیفیکیشن

1. گام های کوچک بردارید

اگر تاکنون تجربه استفاده از گیمیفیکیشن را در بازاریابی دارید، بهتر است که در ابتدا با یک بازی آسان شرع کنید تا با میزان مشارکت مخاطبان هدف خود آشنا شوید و بتوانید با آنها بهتر ارتباط برقرار کنید. در ابتدای کار بهتر است با قراردادن جایزه برای مخاطبان خود از آنها برای بازدید از صفحه فیسبوک، اینستاگرام، توییتر و سایر صفحات مجازی برای مشاهده جزییات مسابقه و محصولات پرفروش اینستاگرامی دعوت نمایید.

2. بازی راحت و قابل درک طراحی کنید

یادتان باشد رمز موفقیت شما در افزایش مخاطبانتان است. شما با طراحی بازی پیچیده نمی‌توانید مخاطبان خود را افزایش دهید. یک گیمیفیکیشن قابل درک و راحت به همراه توضیح جامع و مرحله به مرحله طراحی کنید تا بتوانید به هدف مربوطه در زمینه معرفی محصول و خدمات مورد نظر خود برسید.

3. با توجه به اهداف خود گیمیفیکیشن طراحی کنید

یکی از نکات مهمی که باید در استراتژی طراحی گیمیفیکیشن خود درنظر داشته باشید طراحی بازی با هدف تبلیغات محصول و خدمات مورد نظرتان است. یعنی شما باید بازی را به گونه ای طراحی کنید که بازدیدکنندگان فقط با هدف انجام آن به سایت یا صفحه مجازی شما رجوع نکنند و بعد از اتمام بازی بلافاصله از صفحه شما خارج نشوند. در نظر داشته باشید که این روش قرار است به شما  کمک ‌کند که آگاهی بیشتری به مخاطبان خود بدهید و بتوانید با طراحی یک بازی، آنها را برای استفاده از خدمات مربوطه یا محصول مورد نظر مشتاق سازید تا سود خود را افزایش دهید .

4. در طراحی گیمیفیکیشن از متخصصین کمک بگیرید

شما برای موفقیت و رسیدن به هدف نیاز دارید تا از افراد کاربلد و متخصصی که آگاهی بیشتری نسبت به شما دارند کمک بگیرید تا بتوانید با صرف هزینه و وقت کمتر به هدف مطلوب خود دست پیدا کنید. همچنین قبل از ارائه رسمی فرآیند با انجام تست روی آن از کیفیت پروسه خود اطمینان پیدا کنید.

گیمیفیکیشن در ایران

پروژه‌های گیمیفیکیشن در ایران عموما به ارائه یک بازی برای دریافت اطلاعات از کاربر خلاصه می‌شود و هیچ پلتفرم کاملی که تمامی فرایندها و اکشن‌های کاربران را شامل شود، مشاهده نمی‌کنیم. اما از پروژه‌های کوتاه مدت و موفق میتوان به جمع آوری عکس از محصولات پچ پچ و یا باشگاه مشتریان شرکت‌هایی مانند الوپیک اشاره کرد که کاربران را به خرید مجدد ترغیب میکند اشاره کرد.

همچنین از کتاب‌های چاپ شده در این زمینه باید به کتاب گیمیفیکیشن در کسب و کار انتشارات رهپویان و بازی‌پردازی از انتشارات جهاد دانشگاهی واحد استان البرز اشاره کرد.

پیشنهاد می‌کنم به پادکست زیر گوش کنید و امیدوارم همه ما با ایجاد جلسه‌های طوفان فکری و بررسی پروژه‌های برتر، طراحی بازیگونه را در تمامی فرایندهای کسب و کار خود پیاده سازی کنیم.